تغذیه در دوران شیردهی مادر
در ابتدا بهتر است بدانیم که چرا تا شش ماهگی بهترین غذا برای نوزادان شیر مادر است.تمامی پژوهش های چند دهه اخیر نشان از این دارد که کامل ترین غذا برای نوازدان تا شش ماه تنها شیرمادر است زیرا شیر مادر از تمامی مواد غذایی دیگر مغذی تر بوده و می تواند نیازهای نوزاد را با توجه به رشد او برایش فراهم کند. از دیگر عوامل مهم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیر مادر استریل بوده و به دلیل عوامل ضد میکروبی که در شیر مادر وجود دارد نوزاد را از بسیاری از بیماری های عفونی مصون نگه می دارد. برای مثال در مقایسه کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند به نسبت نوزاد شیر خشکی کمتر به اسهال دچار می شوند و بیماری های ادراری، عفونت گوش و عفونت تنفسی در آن ها کمتر دیده شده است.
- دستگاه گوارش نوزادان در روز های اول بسیار حساس بوده و کارکرد خاصی دارد که شیر مادر می تواند به عملکرد بهتر کمک کند و همچنین ایجاد حساسیت در نوزاد کمتر خواهد شد.این امر به خصوص در کسانی که سابقه خانوادگی حساسیت و آلرژی در آنها وجود دارد بیشتر اهمیت پیدا می کند.
- شیری كه كودك دربدو تولد می خورد، حاوی پروتئین بیشتر و چربی كمتر است و با ادامه شیر خوردن به مرور چربی شیر افزایش پیدا می کند و منجر می شود که نوزاد در لحظه خاصی احساس سیری داشته باشد به همین دلیل بهتر است که مادران دقت کنند که زودتر از موعد سینه را دهان کودک بیرون نکشند تا نوزاد با دریافت چربی لازم وزن گیری کافی داشته باشد.
- خوردن شیر مادر به رشد طبیعی وی کمک کرده و همچنین به سلامت فک و دندان آنها کمک می کند.
با توجه به اهمیتی که شیر مادر دارد مادران باید رژیم غذایی مناسب این دوران را داشته باشند که می توانند در این زمینه از متخصص تغذیه کمک بگیرند زیرا نوع و مقدارغذا مادر بر میزان و کیفیت شیر تولیدی در بدن مادر تاثیر گذار خواهد بود. از این رو به بررسی برخی از مواد غذایی که اهمیت و تأثیر بیشتری بر شیر مادر دارند می پردازیم .
نکات تغذیه ایی برای مادران شیرده
رژیم غذایی متعادل برای یک زن شیرده داری باید حاوی همه گروههای غذایی باشد.باید ازدریافت کالری اضافی خودداری شود تا از چاق شدن مادر پیشگیری شود.استفاده از رژیم متناسب و رعایت تعادل و تناسب مانند سایر گروه ها برای مادران شیرده هم ضروری است . استفاده متعادل و متنوع از تمام گروه های غذایی باعث تعادل در تغذیه و افزایش میزان موفقیت در شیردهی می شود. انواع فرآورده های لبنیات، میوه ها، سبزی ها غلات و پروتین جزء ضروریات این رژیم غذایی است.
بر اساس توصیه های متخصصین تغذیه نیازهای غذایی مادر شیرده
گروه نان و غلات: 11-9 سهم
گروه شیر و فرآورده های آن: 4-3 سهم
گروه سبزی ها: 5-3 سهم
گروه میوه ها: 4-2 سهم
گروه گوشت، حبوبات و مغزها: 6-4 سهم
- نیاز مادران شیرده به پروتئین در 6 ماه اول بعد از زایمان 65 گرم در روز و در 6 ماه دوم 62 گرم می باشد
- انرژی : برای اینکه مادر بتواند به کودک خود شیر بدهد میزان نیاز وی به انرژی به اندازه 800 کیلوکالری افزایش پیدا می کند که در واقع پانصد کیلوکالری آن از طریق غذا به مادر می رسد. به طور طبیعی و در طی دوران بارداری مقادیری ذخیره چربی در بدن مادر جمع می شود که بخشی از نیاز او را به انرژی تامین می کند.
- ویتامین ها :با توجه با افزایش سوخت و ساز بدن مادر شیرده و فرآیندهای شیرسازی نیاز مادر به انرژی بیشتر می شود به همین دلیل ویتامین ها که در این فعل و انفعالات نقش به سزایی ایفا می کنند به افزایش کیفیت شیر مادر کمک کرده و نیاز های کودک را هم تامین می کند.
- تغذیه زیاد از حد مادرنیز در ازدیاد شیر تاثیری ندارد
- مصرف مایعات را در این دوران افزایش دهید.
- کمبود چربی در ترکیب شیر مادر مربوط به عدم دریافت انرژی کافی و ذخیره چربی در دوران بارداری است.
- پیشنهاد می شود مادران از خوردن غذاهای نفخ آور و مصرف زیاد کافئین و غذاهایی با ادویه های تند خودداری کنند زیرا ممکن است ناراحتی های گوارشی کودک را ناآرام کند.
در صورتی که شیردهی مادر صحیح باشد به مصرف منابع چربی کمک می کند و علاوه بر کمک به تامین انرژی از بافت چربی ،به مادر در بازگشت به وزن قبل از بارداری کمک می کند.به همین دلیل کاهش وزن و رسیدن به وزن مناسب یکی از ویژگی های شیرمادر است.در زمان شیر دهی بهتر است که به مقدار نیم تا دو کیلوگرم در هر ماه از وزن مادر کاسته شود که پیشنهاد می شود این امر زیر نظر متخصص تغذیه باشد زیرا نیازهای تغذیه ایی هرمادر شیرده با یکدیگر متفاوت خواهد بود.
با تشکر مدیریت سایت دکتر کورش صمدپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی
سلام.بچه ای ب فرزندی پذیرفتم.امکان داردباتغذیه پستانهایم ب شیربیاین تابچه روبتونم شیر دهم
با سلام. خیر