تغذیه در سه ماهه سوم بارداری
با توجه به سرعت رشد و نمو جنین در سه ماهه آخر بارداری نیاز مادر به دریافت انرژی و مواد مغذی افزایش می یابد،در نتیجه یک خانم باردار در ماه های آخر بارداری نیاز بیشتری به ویتامین ها و املاح و درشت مغذیها دارد. به این نکته توجه داشته باشید که هرچند بیشترین اضافه وزن مادر در سه ماه آخر بارداری ایجاد می شود اما نباید به اندازه ی دو نفر غذا مصرف شود. دستورات غذایی در سه ماهه سوم باید طبق دستورات پزشک متخصص قرار بگیرد تا بتواند شامل مواردی باشد که در این دوره به آنها نیاز مبرم دارید. به طور معمول در مادرانی که وزن ایده آل و متناسبی دارند ،نیاز به انرژی در این دوازده هفته، حدود ۴۵۰ کالری بیشتر از سه ماه اول یا ۱۱۰ کالری نسبت به سه ماه دوم خواهد بود ، البته تشخیص میزان مورد نیاز انرژی برای مادر و جنین توسط متخصص تغذیه به صورت اصولی و دقیق مشخص می شود و این مقدار انرژی دریافتی در زنان باردارمختلف، متفاوت خواهد بود .
وزن قبل از بارداری و میزان اضافه وزن در شش ماهه اول بارداری و وزن جنین و بسیاری از عوامل دیگر در میزان انرژی دریافتی روزانه ی مادر تاثیر گذار است و رژیم غذایی با توجه به این موارد تعیین می گردد.
یبوست از مشکلات دوران بارداری
یبوست یک مشکل شایع در زنان باردار است که در سه ماهه آخر تشدید می شود و یا برخی از مادران به تازگی در این دوره با آن رو به رو خواهند شد. تاثیرات آنزیم ها در دوران حاملگی بر دستگاه گوارشی یعنی معده و روده ها تاثیر مستقیمی می گذارد و باعث می شود که غذا در این محل ها ماندگار بشوند و عبور آنها از دستگاه گوارشی مدت زمان زیادی را صرف نماید . این مساله که یبوست و خشکی مزاج را در مادران باردار به همراه دارد باعث ناراحتی مادران خواهد شد و باید با روش های درمانی موثر درمان شود.
اما راه درمان این مشکل چیست؟
برای پیشگیری و درمان مشکل یبوست لازم است تا در طول روز از مقادیر کافی آب ، سبزیجات و میوهها استفاده شود، همچنین خوردن نانهای سبوسدار می تواند به درمان این مشکل کمک نماید. برای کنترل حرکات روده ای لازم است تا در طول روز حتی بدون احساس دفع از توالت استفاده نمایند. البته این مشکل با مصرف سبزی و میوه قابل حل خواهد بود، لازم است تا در فصل تابستان و بهار از میوه های ملین ( آلوها ، زرد آلو و….)استفاده شود و در فصل زمستان نیز با استفاده از خشکبار مانند آلو، برگه زردآلو و هلو خیسکرده کنترل شود، روش خوردن آن هم شب ها قبل از خواب و صبح ها به صورت ناشتا مناسب تر است. به یاد داشته باشید که وضعیت گوارشی مناسب که به دنبال تغذیه صحیح ایجاد می گردد، باعث به دست آوردن انرژی لازم و کافی می باشد.
با اسید های معده و ترش کردن های این دوره چه کنیم؟
با رشد جنین در سه ماهه آخر، ضمایم بارداری نیز افزایش می یابد و این مساله فشار زیادی به دستگاه گوارش وارد می کند،دستگاه گوارش یک مادر باردار فضای لازم و کافی برای فعالیت ندارد و در واقع تحت فشار قرار می گیرد،در نتیجه توان گذشته را برای هضم و نگهداری غذارا از دست می دهد،این امر باعث بروز مشکل اسیدیته شدن معده می شود.نتیجه ی این اسیدی شدن معده احتمال ورود اسید معده به مری را زیاد کرده و منجر به ترش کردن زیاد مادر می شود. برای حل این مشکل پزشک متخصص توصیه می کند که غذای لازم را در دفعات متعدد مصرف نمایید. یک وعده ی غذایی را در چندمرحله میل کنید و هربار به صورت کامل مواد غذایی را بجوید. سعی کنید بعد از غذا فورا نخوابید و یک مدتی لم بدهید.
مهم ترین مواد غذایی در 3ماهه آخر کدامند؟
در سه ماهه سوم همانند شش ماهه اول بارداری از همه گروههای غذایی بایستی در برنامه روزانه باشد اما مقدار آن نسبت به قبل افزایش پیدا می کند
• میوه و سبزیجات در سه ماهه آخر بارداری استفاده از سبزیجات تازه یا پخته و میوهها توصیه می شود . مصرف مقادیر قابل توجهی از میوه و سبزیجات به کاهش خشکی مزاج کمک می کند از طرفی میوه و سبزی های مصرفی بخش اعظمی از مواد مورد نیاز بدن مادر مانند انواع ویتامینها ، املاح و فیبر را تامین می کند.
• گوشت و پروتئین ها در این دوره استفاده از انواع گوشتها توصیه می شود. سعی شود هفته ای 2-1 بار از ماهی استفاده کنید. با مصرف مقادیر لازم از ماهی در وعده های غذایی و دریافت امگا 3 به رشد مغزی جنین کمک شایانی می نمایید.
برای دریافت امگا3 مورد نیاز می توانید از منابع دیگر مانند گردو بادام، پسته، فندق یا برخی دیگر از دانههای روغنی مانند کنجد وتخم کتان، نیز کمک بگیرید.
• نان و غلات از دیگر گروها ی غذایی است که توصیه می شود خانمهای باردارسعی کنند از غلات سبوس دار استفاده کنند • شیر و لبنیات معمولا مصرف این گروه در بین خانمهای باردار کمتر از حد انتظار است و باید بدانید که لبنیات کم چرب مهمترین منبع غذایی تامین کننده کلسیم میباشد و خانمهای باردار در سه ماهه سوم بایستی روزی چهار واحد لبنیات استفاده کنند.
در سه ماهه اخر چه مواد غذایی باید حذف شود؟
مصرف آب میوه های غیر طبیعی که حاوی رنگ مصنوعی هستند،لبنیات غیر پاستوریزه، بستنی سنتی و خامهای هم در دوران بارداری مناسب نیست. زنان باردار باید از کنسروها و موادی که رنگهای مصنوعی دارند پرهیز نمایند زیرا این مواد ممکن است حاوی مواد نگهدارنده باشند و سلامت جنین را به مخاطره بیاندازند. به یاد داشته باشید که مصرف فست فود ها که در خارج از منزل تهیه می شوند ، توصیه نمی شود، مادران باردار باید از مصرف گوشت کوبیده یا کباب کوبیده، همبرگر و کتلت در رستوران ها پرهیز نمایند.در تهیه این نوع غذا ها حرارتی که حین پخت بتواند آلودگی را از بین ببرد، داده نمی شود و همین امر ممکن است باعث انتقال برخی انگلها به بدن مادر شده و برای جنین مشکل ساز شود. متخصص تغذیه به شما توصیه می کند که مصرف غذاهایی که زمینه ی آلرژی دارد را حذف کنید، ممکن است این ماده ی غذایی بادام زمینی و یا یک میوه ی خاص باشد.
با آرزوی سلامتی برای شما
مدیریت سایت دکتر کوروش صمد پور متخصص تغذیه و رژیم درمانی
