یبوست دردوران کودکی

یبوست، وضعیت شایع در کودکان است. وقتی این علایم رادر کودک دیدید می تواند نشانه یبوست باشد

1.کودک در طول یک هفته، کمتر از سه بار اجابت مزاج داشته باشد

2. در مدفوع کردن مشکل دارد

3. مدفوع بصورت غیر معمول خشک است

4. مدفوع بیش از معمول بزرگ است

اگر کودک شما دچار یبوست شد، این وضعیت، اکثرا با رعایت رژیم غذایی سالم و اصلاح عادت های غلط برطرف می شود.

علل یبوست

یبوست اغلب به دلیل رژیم غذایی فاقد فیبر و عدم مصرف آب کافی اتفاق می افتد، و باعث اختلال در حرکات روده ای می شود. کودکانی که غذاهای فرآوری شده ، پنیر زیاد ،نان سفید و گوشت زیاد مصرف می کنند، اغلب دچار یبوست می شوند.

مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر، میوه، سبزیجات و غلات سبوس دار احتمال مدفوع سفت و خشک را کاهش می دهد.

در بعضی موارد استفاده از داروهای ضد افسردگی و مکمل آهن باعث یبوست می شوند. یبوست هم چنین در کودکانی که از شیر مادر به سمت غذای کمکی و غذای سفره می روند ممکن است اتفاق بیفتد. کودکانی که آموزش توالت می بیننداگر قبل از آمادگی کامل آنها را مجبور به استفاده توالت کنیم ممکن است دچار یبوست شوند

بعضی از کودکان، از توالت رفتن اجتناب می کنند، گاهی به این دلیل که به غیر از خانه، از هیچ توالتی دیگری نمی خواهند استفاده کنند و یا نمی خواهند بازی مورد علاقه شان را ترک کنند. نگه داشتن مدفوع باعث سف شدن و عملا سخت شدن اجابت مزاج می شود.

استرس یکی دیگر از عواملی است که می تواند باعث یبوست شود. کودکانی که دچار اضطراب و استرس می شوند، مانند زمانی که به مدرسه جدید می روند، و یا در خانه مشکل دارند، مبتلا به یبوست می شوند. تحقیقات نشان می دهد که مسائل عاطفی بر عملکرد دستگاه گوارش تاثیر می گذارد، و باعث بروز یبوست و یا حتی اسهال نیز می شود.

سندرم روده تحریک پذیر، از علل دیگر یبوست در کودکان است. این سندرم بیشتر در زمان استرس و یا مصرف مواد غذایی چرب و تند، اتفاق می افتد. کودکانی که سندرم روده تحریک پذیر دارند، اغلب دچار یبوست، اسهال و درد معده با نفخ می شوند.

در برخی موارد، یبوست می تواند نشانه ای از بیماری های جسمی باشد. البته این حالت به ندرت اتفاق می افتد. اما اگر یبوست کودک شما، 2 تا 3 هفته ادامه پیدا کرد، حتما به پزشک مراجعه کنید.

علایم یبوست

در نظر داشته باشید که اجابت مزاج همه بچه ها شبیه هم نیست . اگر بچه ای هر روز اجابت مزاج ندارد به معنای یبوست نیست. ممکن است بچه ای در روز سه مرتبه توالت برود، در حالی که کودک دیگر هر سه روز یک بار که هر دو مورد جزکودکان نرمال محسوب می شوند

در کل، نشانه های یبوست در کودکان عبارتند از:

دست شویی رفتن کمتر از حد نرمال
درد زمان دست شویی
احساس پر بودن و نفخ شدید
مشاهده مقدار جزئی خون بر روی دستمال توالت

در برخی موارد، احتمال دیده شدن لکه ای از مدفوع بر روی شورت کودک وجود دارد.

پیشگیری و درمان یبوست

– به کودکان خود مایعات بدهید. مصرف آب و سایر مایعات به آسان شدن دفع مدفوع از روده کمک می کند. میزان مصرف مایعات در کودکان، به وزن و سن آن ها بستگی دارد. کودکان در سنین مدرسه، به 3 الی 4 لیوان آب در روز نیاز دارند. اگر کودک در دورانی که از شیر مادر به سمت تغذیه کمکی می رود می کند، دچار یبوست شود، روزانه مقدار کمی آب الو به او بدهید. اگر یبوست کودک شما، طولانی و یا باعث ناراحتی او شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.

– فیبر را در وعده غذایی کودک خود قرار دهید. مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر (میوه، سبزیجات، و نان سبوس دار) به پیشگیری از یبوست کمک می کند. فیبر قابل هضم کامل ندارد بنابراین به حرکات روده ای کمک می کند. رژیم های غذایی پر چرب، قندی و پر از نشاسته ، حرکات روده را کند می کنند. اضافه کردن فیبرباید تدریجی وهمراه باآب باشد

در کنار فیبر، مصرف سیب، گلابی، حبوبات، پرتقال، موز رسیده ، بلغور، نان سبوس دار، و ذرت را فراموش نکنید. همچنین می توانید تخم کتان و سبوس را به اسموتی های خانگی اضافه کنید.

– به تحرک و ورزش کودکتان اهمیت دهید. انجام فعالیت های فیزیکی، حرکات روده ای را تحریک می کند، کودک را به ورزش و بازی ترغیب کنید . بازیهای مثل دست رشته،دوچرخه بازی و حتی شوت زدن به توپ میتواند مفید باشد

– وعده غذایی منظمی را برای کودک در نظر بگیرید. از آن جایی که غذا، محرک اصلی و طبیعی برای روده است، داشتن وعده غذایی منظم به تنظیم حرکات روده ای کودک، کمک می کند. به طور مثال، اگر صبحانه زود خورده شود، امکان توالت رفتن با ارامش برای کودک قبل از رفتن به مدرسه افزایش می یابد.

– کودک خود را به دست شویی رفتن عادت دهید. اگر کودک شما در زمان احساس دفع در برابر دست شویی رفتن مقاومت می کند، اجازه دهید در زمان مشخصی مثلا بعد از هر وعده غذایی به مدت 10دقیقه روی توالت فرنگی بنشیند

همین تغییرات کوچک به اکثر کودکان کمک می کند اجابت مزاج بهتری داشته باشند . یاد اوری می کنم قبل از استفاده از هر گونه مسهل یا ملین های که در داروخانه ها و عطاریها بدون نسخه پزشک فروخته می شود حتما با پزشکتان مشورت کنید.

منبع :http://kidshealth.org

با تشکر مدیریت سایت دکتر کورش صمدپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی