قهوه یا چای؟ کدام یک سالم تر است؟

قهوه و چای، محبوب ترین نوشیدنی ها در سراسر دنیا هستند و در داشتن مزایای مشابه، تفاوت هایی را نیز با هم دارند.
در این مقاله به مقایسه قهوه و چای سیاه می پردازیم تا دست شما هنگام انتخاب باز باشد.

حاوی کافئین

کافئین در بسیاری از نوشیدنی ها از جمله چای و قهوه یافت می شود و مزایا و یا عوارضی را برای سلامت انسان به همراه دارد. این در حالی است که میزان کافئین به زمان تهیه آن، میزان مصرف و روش آماده سازی بستگی دارد.

میزان کافئین قهوه دو برابر چای می باشد.

مصرف روزانه 400 میلی گرم کافئین ضرری را به همراه ندارد. 240 میلی لیتر قهوه حاوی 95 میلی گرم کافئین است، در حالی همین مقدار چای حاوی 47 میلی گرم کافئین می باشد.

مصرف کافئین احتمال بروز برخی بیماری های مزمن را کاهش می دهد و عملکرد بدنی و ذهنی ورزشکاران را بهبود می بخشد. کافئین، محرک قوی برای سیستم عصبی مرکزی محسوب می شود، به همین خاطر به عنوان ماده افزایش دهنده عملکرد ورزشکاران در نظر گرفته می شود.

تحقیقات نشان می دهند مصرف کافئین به افزایش قدرت و توان بدن حین ورزش کمک می کند. از آن جایی که این ماده بر روی ذهن نیز تاثیر می گذارد، به بهبود عملکرد بدن در فعالیت های ساده و سنگین کمک می کند.

مطالعات انجام شده بر روی 48 فردی که 75 و 150 گرم کافئین مصرف کرده بودند، نشان داد که این افراد واکنش بهتر، حافظه قوی تر و پردازش بالای اطلاعات در مقایسه با افراد گروه کنترل داشتند.

تحقیقات نشان می دهند مصرف کافئین با بهبود حساسیت به انسولین، احتمال بروز دیابت نوع دو را نیز به حداقل می رساند.

تحقیقات هم چنین نشان می دهند افرادی که به طور مدام نوشیدنی های کافئین دار مصرف می کنند، احتمال ابتلا به دیابت نوع دو در آن ها بسیار کم خواهد بود.

جالب است بدانید، مصرف متعادل کافئین از بروز جنون، آلزایمر، سندرم های متابولیک و کبد چرب غیر الکلی پیشگیری می کند.

سرشار از آنتی اکسیدان ها

آنتی اکسیدان ها از آسیب بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کنند و در نتیجه، احتمال بروز برخی بیماری های مزمن نیز به حداقل خواهد رسید.

چای و قهوه هر دو حاوی آنتی اکسیدان های پلی فنول هستند که علاوه بر طعم خوبی که به چای و قهوه می دهند، خواصی را نیز برای سلامتی به همراه دارند.

تیافلاوین، تیاروبیژین و کاتچین جلوی پیشرفت سلول های سرطانی ریه و کولون را می گیرند و در نهایت باعث نابودی آن ها می شوند.

مطالعه بر روی سلول های سرطانی نشان می دهد، چای سیاه خواص ضد سرطانی دارد که البته برای اثبات این مورد، مطالعات بیشتری نیاز می باشد.

مطالعات انجام شده در خصوص خواص ضد سرطانی قهوه نشان داد، کلروژنیک اسید موجود در قهوه همانند مهار کننده رشد سلول های سرطانی عمل و از سرطان کبد و روده پیشگیری می کند.

علاوه بر خاصیت آنتی اکسیدانی، پلی فنول احتمال بروز بیماری های قلبی را نیز کاهش می دهد.

قهوه و چای
قهوه و چای

در خصوص حفظ سلامت قلب و محافظت از رگ های خونی، مکانیسم عمل به شرح زیر می باشد:

  • اتساع عروق: آزاد شدن رگ های خونی و افزایش فشار خون.
  • اثر ضد آنژیوژنیک: مسدود شدن روند تشکیل رگ های خونی که سلول های سرطانی را تغذیه می کنند.
  • اثر ضد آتروژنیک: پیشگیری از تشکیل پلاک در رگ های خونی و کاهش احتمال بروز حمله قلبی و سکته.

تحقیق انجام شده بر روی 34670 خانم سالم که در طول روز 5 فنجان قهوه مصرف می کردند، کاهش 23 درصدی بروز سکته را نسبت به افرادی که قهوه مصرف نمی کردند، نشان داد.

افزایش سطح انرژی

قهوه و چای به طرق مختلف، سطح انرژی شما را بالا می برند.

تاثیر قهوه

کافئین موجود در قهوه سطح انرژی را بالا می برد. کافئین با افزایش سطح دوپامین و مسدو کردن آدنوزین، سطح هوشیاری را بیشتر و خستگی را کمتر می کند.

دوپامین، پیام رسان شیمیایی است که مسئول اثر دلهره آورد مصرف قهوه می باشد، چرا که ضربان قلب را بالا می برد. این ماده هم چنین با تاثیر روی سیستم مغز، باعث می شود قهوه اعتیاد آور باشد.

در مقابل، آدنوزین باعث خواب آلودگی می شود. کافئین با مسدود کردن آدنوزین، احساس خستگی را کمتر خواهد کرد.

جالب است بدانید، بدن شما 95 درصد کافئین را در مدت 45 دقیقه جذب می کند، اما بیشترین میزان غلظت خون 15 دقیقه بعد از مصرف کافئین می باشد. به همین خاطر، بسیاری از افراد ترجیح می دهند زمانی که به انرژی نیاز دارند، قهوه بخورند.

تاثیر چای

با این که میزان کافئین چای کم است، اما سرشار از ال- تیانین است آنتی اکسیدان قوی که مغز را تحریک می کند. برخلاف کافئین، این ماده خواص ضد استرس دارد که با افزایش امواج آلفا در مغز، باعث می شود شما احساس آرامش بیشتری داشته باشید.

تحقیقات نشان می دهند مصرف ال- تیانین همراه با کافئین، مانند چای، باعث افزایش سطح هوشیاری و تمرکز بیشتری خواهد شد. به همین خاطر، بسیاری از افراد ترجیح می دهند برای آرام شدن و یا بالا رفتن انرژی شان چای مصرف کنند.

مزایایی برای کاهش وزن

از آن جایی که قهوه حاوی مقادیر بالایی کافئین است، می تواند به کاهش وزن کمک کند و یکی از نکات کلیدی برای کاهش وزن باشد.

کافئین، میزان سوخت کالری را به میزان سه تا سیزده درصد افزایش می دهد و اثر آن تا سه ساعت بعد از مصرف باقی خواهد ماند.

قهوه هم چنین با توقف تولید سلول های چربی، به سوخت چربی کمک می کند. برخی تحقیقات این مورد را به دلیل وجود کلروژنیک اسید می دانند.

مطالعه انجام شده بر روی 455 فردی که به طور مرتب قهوه مصرف می کردند، کاهش بافت چربی در بدن را نشان داد. نتایج مشابه در تحقیقات بیشتر نشان داد که کلروژنیک اسید به کاهش وزن بدن و متابولیسم چربی در موش ها کمک کرد.

از طرف دیگر، پلی فنول های موجود در چای، همانند تیافلاوین به کاهش وزن کمک می کنند.

تیافلاوین هم چنین لیپاز پانکراتیت را نیز مهار می کند، آنزیمی که نقش مهمی را در متابولیسم چربی بر عهده دارد.

مطالعات انجام شده نشان می دهند، پلی فنول های چای باعث کاهش چربی خون می شود و باعث کاهش وزن خواهند شد.

پلی فنول های چای، تنوع میکروب های روده ای و یا میکروب های سالم در روده را تغییر می دهند و به همین خاطر، بر روی وزن تاثیر خواهند گذاشت. تغییر در باکتری های روده می تواند مانع افزایش وزن و انباشت چربی شود.

کدام یک بهتر هستند؟ چای یا قهوه

با وجود این که مصرف قهوه عوارضی مانند مشلات قلبی، افزایش ضربان قلب و فشار خون بالا را به همراه دارد اما تحقیقات نشان می دهند مصرف آن در حد متعادل مشکلی را ایجاد نخواهد کرد.

با این که ترکیبات آنتی اکسیدانی چای و قهوه با هم تفاوت دارد، اما هر دو منبع بسیار خوبی از ترکیباتی هستند که از بدن در برابر بیماری های قلبی و یا انواعی از سرطان ها محافظت می کنند.

متخصصین تغذیه معتقدند که مصرف قهوه می تواند از بروز بیماری پارکینسون پیشگیری کند و احتمال ابتلا به دیابت نوع دو و سیروز کبدی را کاهش دهد. در مقابل، چای نیز از بروز سنگ کلیه و آرتریت پیشگیری می کند.

قهوه نسبت به چای، حاوی کافئین بیشتری است و مناسب افرادی است که به انرژی بیشتری نیاز دارند. با این حال، مصرف آن می تواند باعث هیجان و یا اختلال خواب در افراد حساس شود.

هم چنین به دلیل تاثیر کافئین بر روی مغز، مصرف مقادیر بالای آن می تواند باعث شود تا فرد به مصرف کافئین اعتیاد پیدا کند.

افرادی که نسبت به کافئین حساسیت دارند بهتر است چای مصرف کنند. چای حاوی ال- تیانین است، آمینواسیدی که خواص آرام بخشی دارد و علاوه بر احساس آرامش، سطح هوشیاری نیز بیشتر خواهد شد.

علاوه بر این، شما می توانید چای های گیاهی که فاقد کافئین هستند، مصرف کنید. با این که این قبیل چای ها فواید مشابهی را به همراه ندارند، اما خالی از مزیت نیز نیستند.

نتیجه گیری

قهوه و چای سیاه از طریق فرآیندهای متابولیکی، به کاهش وزن کمک و از بدن در برابر ابتلا به بیماری های مزمن محافظت می کنند.

علاوه بر این، بالا بودن میزان کافئین قهوه به افزایش سطح انرژی کمک می کند، این در حالی است که ترکیب کافئین و ال- تیانین در چای سیاه، انرژی کمتری به شما خواهد داد.

هر دو نوشیدنی در صورتی که به میزان متعادل مصرف شوند، ایمن بوده و انتخاب آن ها به اولیت و سلیقه فرد و هم چنین میزان حساسیت به کافئین بستگی دارد.

اشتراک گذاری مقاله

عضویت در خبرنامه مقالات پزشک

برای دریافت آخرین مقالات پزشکی ایمیل خود را در کادر زیر وارد کنید .

مقالات مرتبط
2 Responses
  1. سلام
    ممنون از مطلب مفید شما.
    به نظرم تحلیل با در نظر گرفتن موارد ثانویه مثل مصرف قند و شکلات و شکر کامل‌تر میشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

7 + چهارده =

قهوه یا چای
Picture of دکتر کوروش صمدپور
دکتر کوروش صمدپور

::‌ متخصص تغذیه در غرب تهران ::

فهرست

دکتر کوروش صمد پور

::‌ متخصص تغذیه در غرب تهران ::

پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی MD,PhD
فارغ التحصیل پزشکی از دانشگاه تهران MD