التهاب می تواند بسته به شرایط، برای بدن مفید و یا مضر باشد. برخی از مواد غذایی التهاب زا هستند.
این را باید در نظر داشته باشیم که التهاب، واکنش طبیعی بدن در محافظت از بیماری و آسیب و صدمات می باشد و می تواند باعث تسریع روند بهبودی شود.از یک سو، التهاب شدید و مداوم می تواند احتمال بروز بیماری هایی مانند دیابت، بیماری های قلبی و چاقی را افزایش می دهد. جالب است بدانید غذایی که می خوریم نیز در برزو التهاب در بدن دخیل می باشد. در این مقاله به بررسی شش مواد غذایی التهاب زا می پردازیم.
مواد غذایی التهاب زا
برخی از مواد غذایی التهاب زا هستند که این مواد غذایی عبارتند از:
شکر و شربت فروکتوز
شیرین کننده طبیعی (ساکارز) و شربت فروکتوز، دو نوع افزودنی هستند که در رژیم غربی یافت می شوند. 50 درصد شکر از گلوکز و 50 درصد دیگر آن از فروکتوز تشکیل شده است، این در حالی است که شربت فروکتوز، حاوی 45 درصد شکر و 55 درصد فروکتوز می باشد.
یکی از دلایل مضر بودن شیرین کننده ها این است که می توانند احتمال بروز التهاب و در نهایت بیماری های مختلف را افزایش دهند.
طی مطالعات انجام شده بر روی موش هایی که رژیم غذایی سرشار از ساکاروز داشتند، مشخص شد که سرطان سینه ریه ها را نیز درگیر کرده بود، آن هم به دلیل واکنش های التهابی بدن نسبت به شکر.
در مطالعه دیگری، اثر ضد التهابی امگا 3 به موش هایی که رژیم غذایی قندی داشتند، صدمه زد.
طی تحقیات رندوم انجام شده بر روی افرادی که نوشابه های گازدار، شیر و یا آب مصرف می کردند، افزایش سطح اوریک اسید مشاهده شد. علملی که منجر به بروز التهاب و مقاومت به انسولین می شود.
شکر هم چنین می تواند مضراتی را به همراه داشته باشد، آن هم به دلیل وجود فروکتوز در این ماده.
این در حالی است که میزان فروکتوز موجود در میوه و سبزیجات، برای بدن مفید است. اما مصرف مقادیر زیاد شیرین کننده برای بدن قطعا مضر می باشد.
مصرف زیاد فروکتوز، با ابتلا به چاقی، مقاومت به انسولین، دیابت، کبد چرب، سرطان و بیماری های کلیوی در ارتباط می باشد. تحقیقات نشان می دهند که مصرف فروکتوز منجر به برزو التهاب در سلول های اندوتلیال موجود در رگ های خونی می شود که در نهایت، احتمال بروز بیماری های قلبی نیز بیشتر خواهد شد. مصرف بیش از حد فروکتوز منجر به افزایش مارکرهای التهابی در موش و انسان ها می شود.
آبنبات، شکلات، کیک ها، کوکی ها، دونات، خمیر شیرینی پزی و برخی حبوبات سرشار از شیرین کننده ها هستند.
چربی های ترانس مصنوعی
چربی های ترانس مصنوعی، یکی از ناسالم ترین چربی ها می باشد. این چربی ها در اثر افزودن هیدروژن به چربی های غیر اشباع که به صورت مایع هستند، تولید می شوند تا ثبات و ماندگاری مانند چربی های جامد پیدا کنند. بیشتر کره های گیاهی حاوی چربی های ترانس هستند و اغلب به غذاهای فرآوری شده اضافه می شوند تا ماندگاری بیشتری پیدا کنند.
برخلاف چربی های ترانسی که در محصولات لبنی و گوشت یافت می شوند، چربی های مصنوعی منجر به بروز التهاب و بیماری های مختلف می شوند. علاوه بر پایین آمدن سطح کلسترول خوب (HDL)، مصرف چربی ترانس مصنوعی عملکرد سلول های اندوتلیال رگ های خونی را مختل و احتمال بروز بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
مصرف چربی های ترانس مصنوعی هم چنین باعث بالا رفتن سطح ماکرهای التهابی مانند پروتئنی واکنشی C نیز خواهد شد. در واقع، طی تحقیقاتی مشخص شد که میزان این پروتئین در خانم هایی که مقادیر بالایی از این چربی ها مصرف می کردند، 78 درصد بالاتر از سایرین بود.
مطالعات انجام شده در خانم ها و آقایان سالم با کلسترول بالا نیز نتایج مشابه و افزایش سطح مارکرهای التهابی در واکنش به چربی های ترانس را نشان داد.
چیپس، فست فودها، ذرت بو داده، برخی کره های گیاهی و سبزیجات، کیک ها و کوکی ها سرشار از چربی های ترانس هستند.
روغن نباتی
در طول قرن بیست، مصرف روغن نباتی طرفداران زیادی پیدا کرده است. برخی محققین معتقدند که مصرف برخی روغن های نباتی مانند روغن سویا، به دلیل وجود اسید چرب امگا 6 منجر به بروز واکنش های التهابی در بدن می شوند.
گرچه مصرف اسید چرب امگا 6 برای بدن لازم است، اما این ماده در برخی رژیم های غذایی مانند رژیم غذایی غربی، بیشتر از نیاز بدن یافت می شود. در واقع، متخصصین مصرف هر چه بیشتر غذاهای حاوی امگا 3 مانند ماهی چرب را جهت افزایش جذب امگا 6 و خواص ضد التهابی امگا 3 توصیه می کنند.
در تحقیق انجام شده بر روی موش های صحرایی با نسبت 20 به 1، امگا 6 به امگا 3، مقادیر بالایی از مارکر التهابی در مقایسه با نسبت 1 به 1 و یا 5 به 1 مشاهده شد. تحقیقات کنترل شده نشان می دهد که لینولئیک اسید که اسید چرب امگا 6 می باشد، هیچ گونه تاثیری بر روی ماکرهای التهابی نمی گذارد.
روغن نباتی به عنوان روغن پخت و پز استفاده می شود و جزء اصلی غذاهای فرآوری شده می باشد.
کربوهیدرات های ساده
کربوهیدرات ها برای بدن مضر هستند، با این حال نمی توان گفت که تمامی کربوهیدرات ها مضر اند.
انسان های باستان، هزاران سال با خوردن علف، ریشه و میوه، فیبر زیاد و کربوهیدرات های غیر فرآوری شده مصرف می کردند. با این حال، کربوهیدرات های ساده می توانند منجر به بروز التهاب شوند. فیبر کربوهیدرات های ساده گرفته می شود. فیبر از جمله موادی است که باعث افزایش احساس سیر بودن، کنترل سطح قند خون می شود و باکتری های مفید روده از فیبر تغذیه می کنند.
تحقیقات نشان می دهند مصرف کربوهیدرات ساده در رژیم های مدرن، باعث تحریک رشد باکتری های مضر روده و در نهایت افزایش احتمال بروز چاقی و بیماری التهابی روده خواهد شد. کربوهیدرات های ساده شاخص گلایسمی بالایی دارند و غذاهایی که شاخص گلایسمی بالایی دارند، باعث بالا رفتن سطح قند خون می شوند.
طی تحقیقات انجام شده بر روی افراد میانسال، مشخص شد افرادی که مواد غذایی با شاخص گلایسمی بالا مصرف می کنند، 2.9 بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های التهابی مانند بیماری مزمن انسداد ریه هستند. در یک تحقیق کنترل شده بر روی آقایان جوان و سالمی که پنجاه گرم کربوهیدرات ساده و در فرم نان سفید مصرف می کردند، علائمی از بالا رفتن سطح قند خون و افزایش مارکر التهابی مشاهده شد.
کربوهیدرات های ساده در آبنبات، نان، پاستا، خمیر شیرینی پزی، حبوبات، کوکی، کیک ها و تمام مواد غذایی حاوی افزودنی های قندی و یا آرد یافت می شود.
مصرف بیش از حد الکل
نوشیدن الکل در حد متعادل، مزایایی را برای سلامتی به همراه دارد. با این حال، مصرف بیش از حد آن می تواند مضر باشد. یکی از مطالعات، افزایش مارکر التهابی CRP در پی مصرف الکل را نشان داد. هر چه میزان مصرف الکل بیشتر باشد، سطح این مارکر نیز بالاتر خواهد رفت. افرادی که زیاد الکل مصرف می کنند، احتمال خارج شدن سم باکتریایی از کلون و به داخل بدن بیشتر می باشد. این شرایط اصطلاحا سندرم نشت روده نامیده می شود، که می تواند منجر به پخش شدن التهاب و آسیب ارگان ها شود.
جهت پیشگیری از بروز مشکلات ناشی از مصرف الکل، توصیه می شود الکل در متعادل و با توجه به استاندارهای مجاز میزان مصرف برای خانم ها و آقایان نوشیده شود.
گوشت فرآوری شده
مصرف گوشت فرآوری شده با خطر ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت، سرطان معده و کولون در ارتباط می باشد.
سوسیس، بیکن و ژامبون از جمله گوشت های فرآوری شده هستند. گوشت فرآوری شده نسبت به سایر گوشت ها حاوی advanced glycation end product می باشد، که با پخته شدن گوشت و سایر مواد غذایی در دمای بالا شکل می گیرند و می توانند منجر به بروز التهاب شوند. در میان بیماری های مرتبط با مصرف گوشت فرآروری شده، احتمال ابتلا به سرطان کولون بسیار بیشتر از سایر بیماری ها می باشد.گرچه عوامل بسیاری در ابتلا به سرطان کولون دخیل هستند، اما واکنش های التهابی سلول های کولون به گوشت فرآوری، نیز موثر می باشد.
نتیجه گیری
التهاب در واکنش به محرک ها ایجاد می شود که پیشگیری از برخی از آن ها سخت است، از جمله آلودگی، آسیب و بیماری. با این حال، شما می توانید کنترل بیشتری بر روی عواملی مانند رژیم غذایی تان داشته باشید.
برای سالم ماندن، با محدود کردن مصرف مواد غذایی که منجر به بروز التهاب می شوند، احتمال بروز این واکنش را به حداقل خواهد رساند. شما هم چنین می توانید مواد غذایی ضد التهابی نیز مصرف کنید.
